Rehber →
MADDÎ VE MANEVÎ TAZMİNAT
MADDE 134- Araçların yüklenmesinde belirlenmiş ölçü ve esaslara aykırı olarak;
a)Yükün cinsi, şekli, yeri, nitelik ve özellikleri bakımından, trafik güvenliğini ve yol kapasitesini azaltacak, karayolu yapısına ve karayolunu kullananlara, mülklere zarar verecek tarzda yüklenmesi,
b) Taşıma sınırı üstünde yük ve yolcu taşınması,
c) Tehlikeli ve zararlı maddelerin şartlarına uyulmadan, gerekli izin ve önlemler alınmadan taşınması,
d) Ağırlık ve boyutlan bakımından taşınması özel izne bağlı yüklerin izin alınmadan taşınması,
e) Gabari dışı yük yüklenmesi,
f) Yükün;
1) Karayoluna değecek, düşecek, dökülecek, saçılacak, akacak veya kayacak, gürültü çıkaracak,
2) Her çeşit yolda dengeyi bozacak^ bir şeye takılacak veya sivri çıkıntılar oluşturacak,
3) Sürücülerin görüşüne engel olacak veya sürme güvenliğini bozacak,
4) Tescil plakaları, ayırım işaretleri, dönüş ve dur ışıklan ile yansıtıcıları örtecek,
5) Aracın boyunu önden 1 metre, arkadan 2 metre aşacak,
6) Kasanın sağ ve sol yanından taşacak, Şekilde yüklenmesi,
7) Çeken ve çekilen araçlarla ilgili şartlar yerine getirilmeden araçların çekilmesi, yasaktır.
CMR KONVANSİYONU
Malların karayolu ile uluslararası nakliyatına ilişkin kurallar, “Eşyaların Karayolundan Uluslararası Nakliyatı İçin Mukavele Sözleşmesi (CMR) ” ile düzenlenmiştir, CMR sözleşmesinin esas amacı; karayolu ile eşya taşımacılığı ve ilgili taraflar arasındaki ilişkiyi, bu ilişkiler çerçevesinde ortaya çıkabilecek hak ve sorumlulukları tanımlamaktadır.
CMR Sözleşmesi; 19 Mayıs 1956 Tarihinde yirmi bir Avrupa ülkesi tarafından Cenevre’de imzalanmış ve yürürlüğe girdikten kısa bir süre içinde hemen hemen tüm Avrupa ülkelerince imzalanıp benimsenmiştir. Ülkemizin CMR Sözleşmesine katılımı ise ancak 7 Aralık 1993 Tarihinde gerçekleşmiştir. Günümüzde, CMR Sözleşmesine taraf olan ülkelerin sayısı 42′ ye yükselmiştir.
CMR Sözleşmesi, uluslararası posta anlaşmalarına göre yapılan taşımalar ile ev eşyası ve cenaze nakillerinde uygulanmaz.
Taşımanın başlayabilmesi ve sonuçlandırılabilmesi için muhakkak Taşıma Anlaşması, Sevk Mektubu Taşıma Senedi, Hamule Senedi yapılıp Sevk Mektubu tanzimi ile teyit edilmelidir. Sevk Mektubu en az 3 nüsha olarak ve gönderici ile taşıyıcı tarafından imzalanarak tanzim edilir.
Gönderici sevk mektubunda yer alması gereken bilgileri eksiksiz ve doğru olarak bildirmelidir. Bu bilgilerden bir veya bir kaçında vuku bulacak olası eksik ve yanlışlıktan dolayı karşı karşıya kalınacak hasar, zarar, ziyan, kayıp ve yapılacak masraflardan gönderici sorumlu olacaktır.
Taşıyıcı teslim aldığı mallarda şu hususları kontrol etmelidir:
- Parça sayısı ve sevk mektubuna uygunluğu,
- Malların ambalajlarının görünüşteki durumu,
- Malların tesliminden önce tamamlanması gereken gümrük ve diğer formalitelerin yerine getirilmesi için gönderici gerekli belgeleri sevk mektubuna iliştirecek veya taşıyıcıya vererek talep ettiği bilgileri taşıyıcıya temin edecektir. Gönderici bu eksiklik veya yetersizlikten dolayı taşıyıcıya karşı sorumludur.
- Taşıyıcı, talimat talebi dolayısı ile yaptığı masraflarla bu talimatı yerine getirmenin gerektiği masrafları geri alma hakkına sahiptir. Ancak masrafların kendi kusur ve ihmali yüzünden yapılmamış olması gerekir.
- Mallar çabuk bozulan cinsten ve depo masrafları malların değerinin üzerinde ise taşıyıcı bu malları tasarruf etme hakkına haiz şahıstan talimat beklemeden onları satabilir.
Taşıyıcı mallan teslim aldığı andan teslim edinceye kadar, bunların tamamen veya kısmen kaybından, meydana gelebilecek hasardan mesuldür.
Mallar kararlaştırılan zaman süresi içinde teslim edilmemiş ise veya kararlaştırılmış bir zaman süresi yok ise kararlaştırılan zaman süresini müteakip 30 gün, kararlaştırılan zaman yok ise taşıyıcının malları almasından sonra 60 gün içinde teslimat gerçekleştirilmediği takdirde malların kaybolduğu kabul edilecektir. Taşıyıcı malların kısmen veya tamama kaybolmasından dolayı tazminat ödemekle yükümlü olduğundan bu tazminat mallara taşınmak üzere kabul edildiği yer ve zamanki kıymetine göre hesaplanır.
Eğer mallar taşıma mukavelesi gereği tahsil edilmesi gereken ödeme yapılmadan alıcıya teslim edilmiş ise taşıyıcı göndericiye tazminat ödemekle yükümlüdür. Kaybolma, hasar ve kararlaştırılan zaman süresinin aşılması halinde gönderici, teslim süresini aşan günler için ödenecek özel faiz miktarını tayin eder ve bunu sevk mektubuna yazar.
Alıcı, taşıyıcı ile beraber durumlarını kontrol etmeden, zarar, ziyan ve hasarın açıkça görüldüğü hallerde teslim anında, açıkça görülmediği hallerde teslimden 7 gün içinde durumu nakliyeciye bildirmeden malları teslim alırsa, mallan sevk mektubuna uygun bir şekilde aldığına delil teşkil edecektir.
Taşıyıcının Sorumlu Olmayacağı Durumlar Şunlardır:
- Eğer kayıp, hasar ve gecikme taşıyıcının hatasından değil de talep sahibinin verdiği talimattan, malların özelliğinden veya taşıyıcının önlemesine imkân olmayan durumlardan ileri gelirse,
- Sevk mektubunda açıkça belirtildiği gibi açık taşıtların kullanılması halinde,
- Malların gönderici, alıcı veya bunlar adına hareket eden şahıslar tarafından alınması, taşınması, yüklenmesi halinde,
- Malların kırılma, paslanma, çürüme, kuruma, akma, güve ve haşarattan zarar görmeye müsait olmasından,
- Sandık ve paketlerin üzerindeki marka veya numaraların yetersiz ve hatalı oluşu,
- Canlı hayvan nakli.
